فریده عزیزی، روانشناس بالینی در رابطه با اختلال ترس از ازدواج در گفت وگو با خبرگزاری حوزه، عنوان کرد: ترس شدید، مدام و غیرمنطقی از ازدواج همراه با دشواری در حفظ روابط عاطفی به نام گاموفوبیا شناخته می شود که با ترس ازعاشق شدن متفاوت است؛ برای این افراد ازدواج، تاهل ومتعهد شدن حتی در صورت دوست داشتن طرف مقابل هم، مانند مرگ ترسناک است.

وی ادامه داد: فرد مبتلا به گامافوبیا حتی زمانیکه با یک نفر در ارتباط عاطفی بوده و او را دوست دارد، به محض مطرح شدن ازدواج عصبی و پرخاشگر شده و می خواهد هرچه سریع تر بحث ازدواج را تمام کند و حتی برخی دیگر ممکن است با مطرح شدن ایده ازدواج و تعهد رابطه عاطفی خود را نیز قطع کنند.

عزیزی درخصوص نشانه های جسمی و عاطفی گاموفوبیا اظهار کرد: این افراد هنگام مواجهه با ازدواج دچار اضطراب، وحشت، افکار منفی احساس از دست دادن کنترل، عصبی شدن و...می شوند و گاهی علائم جسمی مانند تهوع، لرزه غیر ارادی، گریه کردن، درد قفسه سینه، تنگی نفس و...نیز ممکن است هنگام مطرح شدن ازدواج به آنها دست بدهد.

وی با تاکید براینکه این افراد حتی به قیمت از دست رفتن روابط شان نیز از ازدواج فرار می کنند، تصریح کرد: گاموفوبیایی ها روابط عاطفی آتشین اما کوتاه مدت برقرار می‌کنند و به محض جدی شدن روابط عاطفی از شریک عاطفی خود فاصله می‌گیرند و حتی ممکن است روابط عاطفی خود را به مسخره ترین حالت پایان دهند.

این روان درمانگر با بیان اینکه این افراد ممکن است به دنبال کسانی بروند که غیر قابل دسترسی اند، اظهار کرد: آنها برای ارتباط با افرادی که امکان ازدواج با آنها غیرممکن و دشوار است مشتاق هستند و ممکن است در روابط مطلوب‌شان نیز احساس خطر کنند و با عناوینی مانند "من به درد تو نمی خورم" و.. به رابطه پایان دهند.

عزیزی در رابطه با علت ترس از ازدواج اظهار کرد: بزرگ شدن در محیط خانوادگی تنش زا همراه با رویدادهای ناخوشایند بین والدین می‌تواند در کودکی این باور را شکل دهد که اساسا ازدواج آسیب زا بوده و نباید به سراغ آن رفت و هر چه این تجربه های ناخوشایند، آزارها، محدودیت ها و کشمکش ها و... بیشتر تکرار شود ارتباط بین ازدواج و آسیب درذهن کودک مستحکم تر می شود و به مرور زمان فرد ازدواج را هم‌پای درد و آسیب می پندارد و از آن می ترسد.

وی با بیان اینکه افسردگی، عدم اعتماد به نفس، ترس از شکست، عزت نفس و خودباوری ضعیف، اضطراب، عدم اعتماد به نفس جنسی، تردید درباره ی جذابیت خود و... را هم می تواند از دلایلی دانست که فرد ضمن تمایل به ازدواج از آن نیز بترسد، افزود: گاهی فرد در محیط خانوادگی سالمی رشد کرده اما در مرحله ای از زندگی با شنیدن تجربه های ناخوشایند دیگران، فرد بیشتر ازدواج ناموفق را می‌بیند و باوری منفی محکم‌تری از ازدواج در او ایجاد می‌شود.

این روانشناس بالینی دل بستگی نا ایمن را از دیگر دلایل دانست و گفت: کودکی که از محبت مادری(والد) بی نصیب می ماند و دلبستگی نا ایمن در او شکل می گیرد و این کودک می‌آموزد که به دیگران دلبسته نشود؛ زیرا دلبستگی را ناایمن و بی پاسخ می پندارد، چنین فردی دربزرگسالی ممکن است از دلبستگی‌های طولانی مدت و ازدواج فرار کند.

وی با اشاره بر اینکه برخی از افراد به دلیل ترس از مسئولیت، تعهد و محدودیت دچار گامافوبیا می‌شوند، خاطرنشان کرد: این افراد تصور می کنند ازدواج یعنی از بین رفتن  حریم شخصی، به اشتراک گذاشتن تمام متعلقات شخصی، اجتماعی حقوقی و مالی، از بین رفتن آزادی‌های شخصی و.. است، حال به این ها صدها مسئولیت دیگر را اضافه کنید تا میزان وحشت این افراد را درک کنید.

روانشناس بالینی، ترس از دست دادن دوستان، انتظار برای موردها بهتر، ترس از تجربه تلخ، ترس از طلاق، داشتن زمینه‌ی آسیب روانی، ترس از بازماندن از اهداف و... را از دلایل دیگر برشمرد و عنوان کرد: خانواده برای برخی افراد درونگرای اجتنابی که برای خود، خلوتی داشته‌اند مانند کابوس است.

چگونه گامافوبیا را کنترل و درمان کنیم؟

وی در رابطه با راه های مقابله با ترس از ازدواج اظهار کرد: آموختن متعهد بودن، تغییر نگرش به ازدواج، معین کردن معیارهای ازدواج، شناخت نقاط قوت و ضعف، پیداکردن نقش خود در بحران های گذشته و... از راه های مقابله با ترس از ازدواج است، همچنین اگر افراد در گذشته رابطه تلخی داشته اند و بیش از شش ماه از این جدایی گذشته و هیجان های منفی تان تا حدودی فروکش کرده، می‌توانند با مشاوره و روانکاوی ارتباط قبلی، به موفقیت برسند.

عزیزی با بیان اینکه افراد باید به خود یادآوری کنند که قرار نیست مشکلات دیگران برای آنها هم تکرار شود، تصریح کرد: باید حقایق زندگی را درک کرد، زندگی هیچ شخصی در هیچ جایی از دنیا کامل نیست؛ زیرا هیچ انسانی بی عیب نیست و در زندگی متاهلی ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید که تنها در صورت پیاده کردن مهارت های حل مسئله، قابل کنترل است.

وی توصیه کرد: در دوران اندوه و سختی فکر کنید که آ یا توانایی شما برای غلبه بر لحظات دشواربا فرد مورد علاقه تان بیشتر خواهد شد یا خیر؟ سعی کنید با فرد مورد علاقه تان رابطه ایجاد کنید؛ زیرا به شما کمک می کند استرس، احساسات، خشم و نگرانی را مدیریت کنید. همچنین بیاموزید چگونه با افراد با وجود مشکلات و دلخوری‌ها دوستانه صحبت کنید، صحبتی که نشانی از خشم و ضعف در آن نباشد.

این روان‌درمانگربا بیان اینکه اگر انسان ها صحبت بدون جهت گیری را یاد بگیرند بسیاری از مشکلات شان حل خواه شد، اظهار کرد: به جای فکر کردن و ترسیدن به چیزهایی که از دست می دهید به چیزهایی که در یک ارتباط عاشقانه و صادقانه مثل اعتماد، صمیمیت، نزدیکی و... بدست می اورید، فکر کنید.

ترس از ازدواج بحرانی برای جامعه

عزیزی بیان کرد: اگرچه تشکیل خانواده را باید عملی ارادی دانست که به خواست فرد، تمایلات ودیدگاه های فردی مربوط است؛ اما زندگی اجتماعی انسان و روابط پیچیده  او با محیط اجتماع، ازدواج و فرایند آن را تحت تاثیر روابط دوسویه با متغیرهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، جمعیتی و حتی سیاسی قرار می دهد.

وی با تاکید براینکه عدم ازدواج به موقع و مناسب جوانان، نهاد خانواده را به سستی می‌کشاند و سبب انواع بحران ها ومفاسد اخلاقی و اجتماعی می‌شود، عنوان کرد: لازم است توجه و رسیدگی به  ازدواج جوانان در راس برنامه ریزی‌های فرهنگی و اقتصادی جامعه قرار بگیرد و رسانه های گروهی در اطلاع رسانی و تبیین معیارهای مناسب ازدواج نقش مهمی دارند.

وی ادامه داد: از نظر اقتصادی نیز بالا بودن مهریه، هزینه های سنگین مربوط به جهیزیه و جشن ازدواج اشکال دیگری است که دایره همسر گزینی را تنگ کرده و نگرش مثبت جوانان را به ازدواج کاهش داده است. موانع اقتصادی مانند نحوه امرار معاش، گذران زندگی و داشتن مسکن برای آغاز زندگی مهم است ولی این عوامل باعث ایجاد موانعی دیگر برای ازدواج شده است.

این روانشناس بالینی با تاکید براینکه کاهش ازدواج، جامعه را با فروپاشی خانوادگی و.. و در نهایت نوگرایی افراطی روبه رو خواهد کرد، بیان کرد: ترس از آینده، هراس از پیری، تنهایی و مرگ، احساس نامیدی، نهادینه شدن چهار پدیده رقیب تشکیل خانواده(ازدواج سفید، روسپیگری و فحشا، ازدواج خیلی زود( یک ساعته) و روابط آزاد جنسی) کاهش نرخ باروری، باروری سخت و... از دیگر پیامدهای این مشکل اجتماعی است.